资金成本不断攀升 湖北中小企业求贷无门值得关注
Тас к?р??э
Сыллар |
---|
1952 1953 1954 1955 — 1956 — 1957 1958 1959 1960 |
Уоннуу сыллар |
1920-с 1930-с 1940-с — 1950-с — 1960-с 1970-с 1980-с |
?йэлэр |
XIX ?йэ — XX ?йэ — XXI ?йэ |
1956 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Уус Б?л??тээ?и гаас хостонор сир а?ыллыбыт.
Тохсунньу
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Тохсунньу 3 — Эйфель башня ?рд?гэ уоттан алдьанар.
Олунньу
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Олунньу 13 — Антарктида?а ?Мирнэй? диэн сэбиэскэй станция ?лэтин са?алаабыт.
- Олунньу 14-25 к?ннэрэ — ССКП X сийиэ?э буолбут. Бу сийиэскэ улахан уларыйыылар торумнаммыттара: Иосиф Сталин ал?астара сараламмыта, социализм капитализмы кытта эйэлээхтик олоруон с?пт??х диэн буолбута, дойдулар социализм?а эгэлгэ суолунан тиийиэхтэрин с?б? этиллибитэ, идеология олохтон арахсара сатамматын уонна догматизм суох буолуохтаа?ын ту?унан этиллибитэ.
- Олунньу 25 — ССКП с??рбэ?ис сийиэ?игэр Москуба?а Иосиф Сталин та?ара?а кубулуйуутун (культ личности) Никита Хрущев бэйэтин дакылаатыгар саралаабыт. Бу дакылаакка баартыйа салалтатын ааспыт устуоруйа?а са?а к?р??тэ а?ыллыбыта, 1930-с — 1950-с сылларга о?о?уллубут ыар сокуону кэ?иилэр аа?ыллыбыттара, буруй Стали??а с?ктэриллибитэ. Сталин са?ана репрессия?а т?бэспит баартыйа уонна аармыйа диэйэтэллэрин буруйдарын хат к?р?? ту?унан этиллибитэ.
Кулун тутар
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Кулун тутар 2 — Марокко Испанияттан тутулуга суох буолбут.
- Кулун тутар 4-10 к?ннэрэ — Тбилиси дьалхаана: кулун тутар 10 к?н?гэр тохтотуллубута.
- Кулун тутар 9 — Сэбиэскэй аармыйа Никита Хрущёв бирикээ?инэн Тбилисигэ буолбут демонстрацияны хам баттаабыт.
- Кулун тутар 20 — Тунис Францияттан тутулуга суох буолбут.
- Кулун тутар 23 — бастакы ислам ?р?сп??б?л?кэтэ баар буолбут — Пакистан.
- Кулун тутар 26 — ССРС-ка хат дьахталлар уоппускалара 77 хонук оннугар 112 буолбут.
- Кулун тутар 28 — Максим Аммосов реабилитацияламмыт.
- Кулун тутар 31 — Саха АССР ?рд?к? суутун Президиумун бы?аарыытынан ил, политика уонна ха?аайыстыба диэйэтэлэ Степан Аржаков (1899—1942) реабилитацияламмыт. Саха Сиригэр Сэбиэскэй былаа?ы олохтооччулартан биирдэстэрэ, Саха Сирин автономиятын о?орсубут ки?и, Саха Сирин Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ.
Муус устар
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Муус устар 4 — ССРС ?рд?к? Суута ытан ?л?р?лл?б?т Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлин Христофор Шараборины (1904—1938) реабилитациялыыр.
- Муус устар 7 — Марокко Испанияттан тутулуга суох буолбут.
- Муус устар 28 — ССРС ?рд?к? Сэбиэтин ыйаа?ынан к???р?лл?б?т омуктартан спецпоселение эрэсиимэ у?уллубут.
- Муус устар 29 — Саха АССР ?рд?к? Суута 1928—1929 сылларга Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ буола сылдьыбыт, 1932-35 сылларга Дьокуускайы салайбыт Николай Бубякины буруйа суо?унан реабилитациялаабыта. 1938 сыллаахха репрессия?а т?бэ?эн 1942 сыллаахха хаайыыга ?лб?т эбит.
Ыам ыйа
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Ыам ыйын 5 — Токио?а дзюдо?а аан дойду бастакы ч?мп?йэнээтэ са?аламмыт.
- Ыам ыйын 24 — Швейцария?а Лугано куоракка аан бастакы Евровидение ырыа к?рэ?э буолбут.
Бэс ыйа
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Бэс ыйын 6 — ССРС-ка орто оскуола ?рд?к? кылаастарыгар, орто анал уонна ?рд?к? ??рэх кы?аларыгар ??рэнии босхо буолбут.
- Бэс ыйын 10 — Розалия Бравина — саха былыргы култууратын чинчийээччи, сахалар к?м??лэрин сиэрин-туомун ту?унан суруйууларынан киэ?ник биллэр устуоруйа билимин дуоктара, профессор.
- Бэс ыйын 18 — сэбиэскэй ?рд?к? ??рэх кы?аларыгар диалектическай материализм уонна ССКП устуоруйата диэн булгуччулаах биридимиэттэр киллэриллибиттэр.
- Бэс ыйын 28 — Польша Познань куоратыгар ?р? туруу.
От ыйа
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]Атырдьах ыйа
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Атырдьах ыйын 5 — Москуба?а I ССРС норуоттарын спартакиадата са?аламмыт. Маннык спартакиадалар 4 сыл арыттаан олимпиада буолуон иннинээ?и сылга буолаллар этэ.
- Атырдьах ыйын 23 — ССРС Миниистирдэрин Сэбиэтин Уураа?ынан Саха государственнай педагогика институтун оннугар Саха государственнай университета тэриллибит.
Алтынньы
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Алтынньы 12 — Ту-104 с?м?л??т пассажирдаах бастакы к?т??тэ "Москуба — Прага" рейсигэр буолбут.
- Алтынньы 14 — Ииндийэ?э тыытыллыбаттар касталарын басхана Бабасахиб Амбедкар уонна кинини баты?ааччы 385 000 ки?и индуизмтан буддизм?а к?сп?ттэр.
- Алтынньы 19 — ССРС уонна Дьоппуон Холбо?уктаах декларация ылыммыттар, сэрии туруга тохтотуллубут уонна дипломатическэй сы?ыан с?рг?т?лл?б?т. Декларация?а этиллэринэн дойдулар ыккардыларыгар эйэ дуогабара т??эрсиллэр т?гэнигэр ССРС Курил арыыларыттан иккитин, Хабомаи уонна Шикотан арыыларын, Дьоппуо??а биэриэх буолбут. Эйэ дуогабара т??эрсиллэрин мэктиэтигэр Дьоппуон нейтральнай дойду буолуохтаах эбит. Ол эрэн Дьоппуон уонна АХШ ыккардыларыгар кыттыгастыы дуогабар баар буолан эйэ дуогабара т??эрсиллибэккэ хаалбыта.
- Алтынньы 23 — Венгрия ?р? туруута са?аламмыт (алтынньы 9 к?н?гэр хам баттаммыта). ?р? туруу Матьяш Ракоши биир ?тт?ттэн, уонна Имре Надь иккис ?тт?ттэн салалталаах былаа?ы былдьа?ыы т?м?гэр са?аламмыта — 200 ты?ыынча ки?и уулусса?а тахсыбыт. Ракоши бэйэтин кэмигэр "Сталин басты? ??рэнээччитинэн" аа?ыллара, дойдуну ССРС мадьыалынан сайыннара сатаабыта, оттон Надь чэпчэки промышленно?ы ?р? тутар Маленковка чугас этэ, кылгас кэм?э дойдуну салайа сылдьыбыт кэмигэр репрессияны тохтоппута, нолуогу кыччаппыта, онон норуот ?й?б?л?н ылбыта. Бастаанньа кини туоратыллан, Ракоши ки?итэ былааска тахсыбытыттан сылтаан са?аламмыта. Икки нэдиэлэнэн сэбиэскэй аармыйа таа?калардаах киирэн ?р? турууну хам баттаабыта. Санаттахха, Матьяш Ракоши кэргэнэ ?л??х?мэттэн т?р?ттээх саха дьахтара этэ.
Сэтинньи
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Сэтинньи 2 — Венгрия бырабыыталыстыбата Варшаватаа?ы байыаннай дуогабартан тахсарын ту?унан биллэрбит, уонна ХНТ-тан сэбиэскэй сэриилэр дойдуга киириилэрин тохтоторугар к?рд?сп?т. Ол эрээри ССРС Венгрия?а буола турар бала?ыанньаны ХНТ бы?аарсарын вето быраабынан ту?анан тохтотон кэбиспит.
- Сэтинньи 2 — Вильнюска уонна Каунаска Литва ыччата ?с устудьуону ??рэхтэн у?улууну утаран демонстрация?а тахсыбыт. Бу дьон бу иннинэ "Венгрия ?р?б?л??сс?йэтэ туругурдун!" диэн суругу к?ст?р сиргэ та?аарбыттар эбит.
- Сэтинньи 22 — Австралия Мельбурнугар XVI Сайы??ы Олимпия оонньуулара а?ыллыбыттар.
- Сэтинньи 24 — ЦК КПСС уураа?ынан депортацияттан дойдуларыгар т?нн?б?т калмыктар, карачайдар, балкардар, чеченнэр уонна ингуштар национальнай автономиялара с?рг?т?лл?б?ттэр.
- Сэтинньи 30 — Миирнэй оробуочай б????лэк стату?ун ылбыт (муус устар 3, 1959 с. ?р?сп??б?л?кэ и?инээ?и куорат буолбут; 1965 с. Миирнэй оройуонун киинэ буолбут).
Ахсынньы
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Ахсынньы 1 — Саха АССР с????т?н ахсаана маннык буолбут: 17 со?уруу оройуоннарга: ынах-с???? — 213 483 т?б?, онтон ына?а — 80 226 т?б?, сылгы ахсаана 104 884, сибиинньэ — 3 779 т?б?. 18 хотугу оройуо??а: ынах-с???? — 27 169, онтон ына?а — 10 469, сылгы — 21 764, сибиинньэ — 697.
Т?р??б?ттэр
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Тохсунньу 3 — Мел Гибсон — Австралияттан т?р?ттээх Америка артыы?а, кинорежиссёра, сценари?а, продюсера, ?Оскар? бириэмийэ икки т?г?ллээх лауреата.
- Тохсунньу 25 — Гуляев Михаил Дмитриевич, к??н-к?рэс диэйэтэлэ.
- Олунньу 3 — Борисова Маргарита Михайловна — П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыы?а, театр уонна киинэ артыы?а.
- Олунньу 3 — Ефросиния Ноговицына — ускуустуба диэйэтэллэрин олохторун-дьа?ахтарын уонна айар ?лэлэрин чинчийээччи, С? Былатыан Ойуунускай аатынан Литэрэтиирэ т?мэлин билим ?лэ?итэ, Саха араадьыйатыгар "Горожане" диэн нууччалыы тахсар биэрии ааптара
- Муус устар 29 — Мэ?э-Ха?алас Тара?ай нэ?илиэгэр хомусчут Федора Гоголева.
- Ыам ыйын 14 — Тарасов Тарас Лукич — Арассыыйа суруналыыстарын Сойуу?ун чилиэнэ.
- Ыам ыйын 20 — Григорий Чхартишвили (псевдонима — Борис Акунин), суруйааччы, эссеист, тылбаасчыт, японист.
- Бэс ыйын 28 — Лилия Винокурова устуоруйа билимин хандьыдаата, Арассыыйа билимнэрин Акадьыамыйатын Сибиирдээ?и салаатын ?т??лээх бэтэрээнэ
- Алтынньы 5 — Подойницына Ирина Ивановна — социология билимин доктора, профессор, политика билимнэрин Академиятын чилиэн-корреспондена.
- Алтынньы 8 — Василий Гоголев - Уйул?ан — суруйааччы, Саха ?р?сп??б?л?кэтин ??рэ?ириитин туйгуна, Саха ?р?сп??б?л?кэтин култууратын туйгуна, Саха ?р?сп??б?л?кэтин Суруйааччыларын сойуу?ун чилиэнэ.
- Ахсынньы 4 — Руслан Федотов — урбаанньыт, Ил Т?мэн VI ы?ырыытын дьокутаата, Амма улуу?ун (2011 с.) уонна Мэ?э-Ха?алас улуу?ун Ытык ки?итэ. Амма улуу?ун Амма, Чакыр, Маай, Болугур, Амма-Наахара уонна Мэ?э Ха?алас улуу?ун I-кы уонна II-с Наахара нэ?илиэктэрин Ытык ки?итэ.
?лб?ттэр
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]- Тохсунньу 18 — Константин Пятс — Эстония бастакы бэрэсидьиэнэ.
- Кулун тутар 6 — Дьуон Дьа?ылы — Макаров Гавриил Иванович (27.02.1914—06.03.1956) — поэт уонна тылбаасчыт, А?а дойду Улуу сэриитин кыттыылаа?а
- Бэс ыйын 19 — Владимир Обручев (1863 т?р.), геолог, географ, академик, айанньыт, билими били?иннэрээччи. "Санников сирэ" диэн арамаан ааптара.
- Алтынньы 10 — Турантаев Дионисий Тимофеевич (05.05.1915—10.10.1956) — историческай билим кандидата